آناج-گروه قفقاز و ترکیه؛ خمینی‌چی‌لر/ روایت پنجم- مهدی نعلبندی: شوروی که فرو پاشید، خمینی‌چیلر به جبهه خلق پیوستند. این گروه دیندار، شعبه‌ای به نام “دینداران آزاد” در جبهه خلق ایجاد کردند و حاج علی‌اکرام علی‌اف شد رییس این شعبه. «آذربایجان خلق جبهه‌سی، آزاد دیندارلار شعبه‌سی.»

تاریخچه جبهه خلق کل آذربایجان

در ۱۶ جولای ۱۹۸۹ حزب جبهه خلق (AXCP) از سوی ابولفضل ائلچی‌بیگ، پناه حسین‌اف، حکمت حاجی‌زاده، توفیق قاسم‌اف، عیسی قنبر، زرتشت علیزاده، لیلا یونس، اعتبار ممدوف، رحیم قاضی‌اف، نجف نجف‌اف، یوسف صمد اوغلو، ثابت باقروف، صلح‌الدین اکبر، علی‌اکر‌م محبت‌اف و نعمت پناهلی با رهبری ابوالفضل ائلچی‌بیگ تاسیس شد.

انشعابات جبهه خلق/ طیف وسیعی که دیگر یکپارچه نبود

پس از مرگ ائلچی‌بیگ در سال ۲۰۰۰ این جبهه به دو شاخه کلاسیک (KXCP) و رفرمیست تقسیم شد که رهبری شاخه اصلاح‌طلب را علی کریملی و رهبری جناح سنتی‌ را میرمحمود میرعلی‌اف به عهده گرفتند.

در سال ۲۰۰۴ انشعاب دیگری با عنوان حزب جبهه خلق کل آذربایجان (BAXCP) با رهبری قدرت حسینقلی‌اف انجام شد. هم اکنون رهبر حزب جبهه خلق علی کریملی است که از ۲۲ آگوست ۲۰۰۰ در این سمت حضور دارد.

چند دستگی به خاطر تفاوت در مبانی

جبهه خلق در بدو تشکیل، متشکل از نیروهایی بود که طیف وسیعی از تمایلات غربگرایانه، چپ دموکرات تا ترک‌گرای افراطی را شامل می‌شد و اغلب چهره‌های شاخص آن در همان دهه ۹۰ جدا شدند و حزب خود را تشکیل دادند.

خمینی‌چیلر؛ وصله ناجور جبهه خلق

عیسی قنبر حزب “مساوات”، اعتبار ممدوف حزب “استقلال ملی”، و آراز علیزاده حزب “سوسیال دموکرات” را. خمینی‌چی‌های اسلامگراها اما وصله‌ای تمام ناجور در این طیف بودند که بعدها مجبور به انشعاب شدند و حزب خود را تشکیل دادند و اسمش را گذاشتند حزب اسلامی.

تاسیس حزب اسلامی/ رد گرایشات ناسیونالیستی و خواهان توسعه فرهنگ اسلامی

Azərbaycan İslam Partiyası (AİP). حزب اسلامی جمهوری آذربایجان، تنها حزبی است که فعالیت سیاسی را با گرایشات اسلامی آغاز کرد. حزب در سال ۱۹۹۲ به رهبری حاج علی‌اکرام علی‌اف تأسیس شد. رهبری حزب، خواهان ایجاد حکومت اسلامی در جمهوری آذربایجان بود و هرگونه گرایش ناسیونالیستی قومی را رد کرده، گسترش وتوسعه فرهنگ اسلامی را خواستار بود و در نسل‌های بعدی نیز بر این اصول اصرار دارد.

زندان‌های متعدد برای رهبران حزب اسلامی

فعالیت حزب اسلامی در سال ۱۹۹۶ در دوره حیدر علی‌اف، توسط حکومت متوقف و تمام رهبران آن زندانی شدند. در سال ۲۰۰۶ رهبری حزب از حاج‌علی‌اکرام علی‌اف به دکتر موسم صمداف منتقل شد. صمداف در پی اعتراض به تصویب قانون منع حجاب برای دانش‌آموزان دختر در جمهوری آذربایجان در سال ۲۰۱۰ دستگیر و زندانی شد.

خیانت به کشور اتهام غالب رهبران!

جانشین حزب، حجت‌الاسلام الهام علی‌اف هدایت حزب در غیاب دکتر صمداف را عهده‌دار بود که او هم در در ۲۹ فوریه ۲۰۲۰ برابر با دهم اسفند ۹۸ از سوی سرویس امنیت دولت، احضار و به ۴ ماه حبس موقت محکوم شد و مقرر گردید بر اساس ماده ۲۷۴ قانون کیفری آذربایجان به اتهام خیانت به دولت، کمک به دولت‌ها یا تشکیلات‌هایی که علیه آذربایجان دشمنی می کنند و امثال آن، محاکمه شود. حجت‌الاسلام الهام علی‌اف هنوز در زندان است و رهبری حزب به عهده جانشین او عاکف حیدرلی است.

رد پانترکسیم و حل مناقشه قره‌باغ

احیای اسلام و فرهنگ ملی وحدت مسلمین، کوشش در حفظ استقلال و وحدت جمهوری و گسترش مساجد و مراکز فرهنگی اسلامی، شکل‌گیری حکومت اسلامی در آذربایجان، رد پان‌ترکیسم، حل مناقشه قره‌باغ حتی از طریق نظامی، گرایشات ضد آمریکایی و ضد اسرائیلی و ضد غربی از مواضع اصلی حزب اسلامی جمهوری آذربایجان است.

از شخصیت های تراز اول و چهره‌های شاخص حزب می‌توان ابتدا به حاج‌علی‌اکرام علی‌اف، حجت‌الاسلام دکتر موسم صمداف، شهید حاج واقف عبدالله‌اف و سپس به عاکف حیدرلی، حجت‌الاسلام الهام علی‌اف، خانم نورسته ابراهیم‌اوا و حاجی حاج‌آقا نوری اشاره کرد.

شاهکار حاج علی اکرام

هفته‌نامه “نبض” ارگان غیررسمی حزب بود و توسط قربان حبرییل اداره می‌شد که با جدا شدن او از حزب، انتشار آن متوقف گردید. از شاهکارهای حاج علی‌اکرام به عنوان بنیانگذار جریان خمینی‌چیلر و بنیانگدار و نخستین دبیر کل حزب اسلامی، تربیت جانشین و سعه صدر در انتقال رهبریت حزب به جوانان است. حرکت حزب اسلامی در سال‌های بعد موجب تولد جریانات دیگری شد که هنوز هم در سپهر سیاسی قفقاز فعالند.

زندان، دلیلی بر قدرت جریان اسلامگرای شیعی

وقتی تمام رهبران جریان اسلامگرایی شیعی در جمهوری آذربایجان از حزب اسلام تا سایر تشکل‌های آن در زندانند یا تجربه زندان دارند یک معنا بیشتر ندارد و آن معنا این است که جریان خمینی‌چیلر بسیار قدرتمند و رقیب جدی حاکمیت در صحنه سیاسی است.

نسل متاخر خمینی‌چیلر نه تنها در جمهوری آذربایجان و قفقاز، که در غرب آسیا و جهان اسلام حضور فعال دارند و نقش‌آفرینی می‌کنند.

بخش اول خمینی‌چیلر

بخش دوم خمینی‌چیلر

بخش سوم خمینی‌چیلر

بخش چهارم خمینی‌چیلر

انتهای پیام/