آناج-گروه ترکیه و قفقاز؛ اخیراً شایعاتی در فضای سیاسی ترکیه مطرح شده است مبنی بر احتمال واگذاری نرم حکومت از سوی رجب طیب اردوغان.

برخی از این استدلال‌ها بر مبنای وضعیت سلامتی اردوغان مطرح می‌شوند که اخیراً به طرز مشهودی ناخوش احوال دیده می‌شود.

دکتر محمت افه چامان استاد دانشکده علوم سیاسی دانشگاه مموریال نیوفوندلند کانادا، در تحلیل این پرسش که آیا اردوغان می‌تواند قدرت را واگذار کند گفت به دلایل بسیاری اردوغان هیچگاه چنین کاری نخواهد کرد.

چامان که در برنامه خبری تحلیلی ارکام توفان روزنامه نگار تبعیدی ترکیه شرکت می کرد در پاسخ به این پرسش که بر طبق اخبار غیر رسمی اردوغان می تواند برای یک واگذاری محترمانه حاضر شود، و این احتمال تا چه حد می تواند درست باشد، گفت: «در ابتدا باید این را تعریف کنیم که معنای واگذاری قدرت چیست. این که اگر شرایطی فوق العاده نظیر آنچه که برای صدام و قذافی رخ داد پیش بیاید، یا نوعی قیام و حرکت مردمی جدی رخ دهد، آن هنگام از احتمال واگذاری حکومت سخن به میان خواهد آمد. واگذاری حکومت امری بسیار اضطراری است که در شرایطی خاص رخ می دهد.»

چامان با اشاره به این که برخی اخبار از احتمال کنار گذاشتن قدرت به دلیل شرایط سلامتی اردوغان خبر می دهند، با مردود دانستن این شرط برای واگذاری حکومت گفت: «وضعیت سلامتی جزو شرایط اضطراری برای واگذاری قدرت آن هم از جانب کسی مانند اردوغان نیست. واگذاری حکومت بیشتر موضوعی است که با کلیت رژیم سر و کار دارد نه با وضعیت یک شخص. من وضعیت سلامتی اردوغان را مقایسه می‌کنم با مصطفی کمال آتاترک که دو سال از دوران حکومتش را به شدت بیمار بود اما قدرت را واگذار نکرد. این دو فرد، اردوغان و آتاترک از جهت حکومت تک‌صدایی و اقتدارگرایانه می‌توانند با هم مقایسه شوند.»

این استاد دانشگاه در پاسخ به پرسش توفان که از او پرسید «اگر شما جای اردوغان بودید در شرایط موجود، آیا قدرت را واگذار می‌کردید؟» پاسخ داد: «اردوغان شانس این را ندارد که قدرت را رها کند! اگر من جای او بودم به هیچ عنوان در هیچ شرایطی تا زمان مرگ قدرت را رها نمی‌کردم. زیرا ما داریم از یک فرد مجرم سخن می‌گوییم. کسی که دموکراسی را زیر پا گذاشته است. حقوق بشر را به طور سیستماتیک زیر سؤال برده است. به خاک کشورهای دیگر چنگ انداخته است. نیروهای جهادی را به کشورهای خاورمیانه فرستاده است. با داعش و گروه‌های رادیکال همکاری کرده است. 160 هزار تن از نیروهای دولتی را به بهانه‌های واهی از کار بیکار کرده است. کشور را با یک کودتای تحت کنترل مواجه کرد. رژیم دلبخواهی خودش را بنیان نهاد. تا دلتان بخواهد دزدی، اختلاس و رانت بازی کرده است. به قول احمد آلتان [روزنامه‌نگار پیش‌کسوت و منتقد سرسخت حکومت] چنین فردی شانس واگذاری قدرت را ندارد، چون نمی‌تواند در برابر قانون از خود دفاع کند.»

او در ادامه گفت: «اردوغان نمی‌تواند از راه‌های دموکراتیک حکومت را واگذار کند، زیرا در ترکیه امروز سیستم دموکراسی کار نمی‌کند. ما درباره یک رژیم نیمه اقتدارگرا سخن می‌گوییم. این رژیم از راه‌های صلح‌طلبانه جابه‌جا نخواهد شد. اردوغان ناچار باید از طریق یک گروه دیگر و به طور غیرقانونی و غیردموکراتیک کنار زده شود.»

چامان با بیان این که برخی فکر می‌کنند اگر اردوغان برود حکومتی که بعد از وی سر کار می‌آید دموکراتیک است، گفت: «این رژیم یک “برابر نهاد” خودش را خلق کرده است. ما اکنون با رژیمی طرف هستیم مافوق اردوغان. اردوغان چنین حکومتی را بنیان گذاشت و به آن حیات داد اما این رژیم از اردوغان عبور کرده است و به بخشی جدایی‌ناپذیر از این جمهوریت بدل شده است.»

چامان افزود: «آیا شما فکر می‌کنید که حکومت بعدی که سر کار می‌آید از ادامه گفتمان این حکومت درباره جماعت گولن، یا مجازات آن 160 هزار نفری که به بهانه عضویت در جماعت گولن از کار برکنار شده‌اند، دست خواهد کشید؟ چنین چیزی رخ نخواهد داد. هر کسی که به جای اردوغان بنشیند ناچار است که از همین گفتمان تبعیت کند. حتی می‌تواند اردوغان را به عنوان بال سیاسی فتو معرفی کند. تنها یک احتمال بسیار کوچک وجود دارد که اردوغان قدرت را با توافق واگذار کند. با این شرط که پرونده‌های حقوقی درباره‌اش باز نشود و این احتمال هم خیلی ضعیف است.»

گفتنی است، دکتر محمت افه چامان یکی از صدها استاد دانشگاهی در ترکیه است که به دلایل شرایط سیاسی مجبور به جلای وطن شده است. این استاد دانشگاه به دلیل خروج از کشور و تحلیل و نقد حکومت ترکیه، که به مذاق مقامات حکومت خوش نمی‌آید، مانند بسیاری دیگر از اساتید و شخصیت‌های منتقد، به عضویت در جماعت گولن متهم شده است.

انتهای پیام/