این سند نه تنها یک بیانیه خشک و خالی نیست بلکه یک مانیفیست اجرایی پنهان برای دولت تدبیر و امید می‌باشد.
گروه فرهنگی آناج/یونس یوسفی: برای توسعه پایدار تعاریف متعددی بیان شده است که در اینجا به تعریف (مجمع بروندلند ۱۹۸۷) اشاره می‌شود: توسعه‌ای که نیازهای زمان حال را برآورده سازد بدون آنکه توانایی نسل‌های آینده در برآورده سازی نیازهایشان را به خطر اندازد. این نیازها میتواند شامل نیازهای اجتماعی و اقتصادی و امنیتی و غیره باشد اما مساله اینجاست که دیدگاه تعریف این نیازها دیدگاهی ماتریالیستی و تک بعدی از حیات است که به راحتی نمی‌تواند بخش اعظمی از نگرش‌های جوامع این کره خاکی را تحت پوشش قرار دهد و بر اساس نگرش‌های خاص جامعه شناسی و اقتصادی و حقوقی مغرب زمین پایه گذاری شده است.
سازمان یونسکو در اول نوامبر سال ۱۹۴۵ پس از پایان جنگ جهانی دوم و به مدیریت کشورهای فاتح جنگ با برگزاری کنفرانس بزرگی در لندن تشکیل شد و رسالت این سازمان همبستگی فکری و اخلاقی بشریت برای برقراری صلح و امنیت در جهان اعلام گردید، اما بر کسی پوشیده نیست که نه تنها یونسکو بلکه نهاد سازمان ملل، بیشتر از اینکه در مسیر صلاح ملل گام بردارد صلاح جوی قدرت‌های غالب استعماری در جهان می‌باشد و حق داریم اگر به این نهادهای به ظاهر بین المللی بد بین باشیم چون در مقاطع مختلف تاریخی و از جمله در قضیه عدم حفظ اطلاعات هسته‌ای کشورمان توسط آژانس هسته‌ای نامطمئن بودن خودشان را نشان داده‌‌اند.
سند 2030 فارغ از اینکه برخی‌ها در داخل آن را صرفا بیانیه می‌دانند و عنوان می‌کنند که امضایی برپای آن نزده‌اند، نه تنها رگ و بوی یک بیانیه را ندارد بلکه فراتر از یک سند و شبیه دستورالعملی اجرایی برای کشورهای متعهد به نظر می‌آید؛ این سند با شعار "دگرگون ساختن جهان و تغییر مسیر آن" آغاز می‌شود و خواستار ایجاد آزادی‌های بیشتر برای تقویت صلح جهانی است.
این سند به اعتراف بند 16 آن، پس از شکست سند توسعه هزاره با ایجاد اضافاتی در آن به عنوان دستورالعمل جامع حیات اقتصادی – اجتماعی برای 15 سال آینده کشورهای جهان تدوین شده است. 2030 به عنوان سندی جامع، بیش از ده کنفرانس و نشست جهانی –بند 11- را در بطن خود قرار داده و مهر تایید محتوایی بر آنها را زده، دارای تعهدات بسیار مهم و استراتژیک برای کشورهاست که با توجه به سابقه مخدوش و ناامن این دست سازمان‌ها، میتواند آینده اجتماعی و اقتصادی کشورهای متعهد را با چالش‌های گوناگونی روبرو نماید. گذشته از شعارهای دلفریبی مانند شعار صلح جهانی و جامعه عاری از ترس و خشونت مفاد و بندهایی در این سند وجود دارد که نشان می‌دهد در لابلای این خط و خال‌ها چه سموم مهلکی جریان دارد.
در بند 48 این سند می‌خوانیم کشورهای عضو بایستی امکان دسترسی به داده‌های مجزای کیفی در هر زمان که یونسکو بخواهد را بصورت اطمینان آور! در اختیار یونسکو قرار دهند و در بند 57 تصریح گردیده است که این سازمان نباید مشکل گردآوری اطلاعات از این کشورها داشته باشد!
در بند 28 این سند آورده شده است کشورهای متعهد حق اقدام یکجانبه اقتصادی-مالی و تجاری بر خلاف منشور سازمان ملل متحد (بخوانید اراده کشورهای حاکم بر این سازمان ) را ندارند و تنها این بند میتواند ماهیت این سند را برای ما رونمایی کند. در بند 14 از این سند نظارت و گزارش گیری یونسکو از نابرابری توزیع فرصت‌ها و ثروت و قدرت و افراط گرایی و ... پرده برداری شده است. یعنی یونسکو میتواند با معیارها و مقاصد القایی کشورهای ذی نفوذ ، نسبت به جریان گردش ثروت و قدرت و حتی جریان اندیشه حاکم بر افراد یک ملت اظهار نظر و مداخله نماید!
این سند در بخش آموزش و پرورش هم بندهای بسیار مبهم اما مهم و زیربنایی را در خود جای داده است و پس از تضمین حق آموزش رایگان از دوره دبستان تا متوسطه و برابری جنسیتی در آموزش عالی ، از تضمین دیگری سخن به میان آمده است که "تضمین فراگیری دانش‌ها و مهارت‌های لازم برای ترویج توسعه پایدار نام گرفته است" و در ادامه برنامه‌هایی برای این هدف بیان شده است که از آن جمله : آموزش برای توسعه پایدار، آموزش و ترویج شیوه های زندگی پایدار، تساوی جنسیتی، ترویج فرهنگ صلح ونبود خشونت، شهروندی جهانی و احترام به تنوع فرهنگی و مشارکت فرهنگ می‌باشند. برای نیل به این هدف ها افزایش چشمگیر بورسیه های اعطایی از خارج و افزایش تامین معلمان واجدالشرایط پیش بینی شده است!
نکته اینجاست که از واژه‌های به کار برده شده تعریف واحد عملیاتی ارئه نشده است و همانند برجام دارای روحی قابل تفسیر و تاویل می باشد. مثلا منظور دقیق از توسعه پایدار در این سند چیست که بایستی آموزش و ترویج داده شود؟یا عبارت ترویج فرهنگ صلح به چه معنایی می‌باشد و آیا منظور همان صلحی است که در مفاد آن، موشک‌های دفاعی ایران تهدید دنیا و کلاهک‌های اتمی اسرائیل عامل صلح و ثبات منطقه شناخته می‌شود؟ همچنین در واژه شهروند جهانی و تنوع فرهنگی تشریح نگردیده است که آیا مثلا شامل فرهنگ شیطان پرستی و زامبی بازی یا همجنس بازی هم می شود یا محدوه ای خاص دارد؟
حلقه تکامل این انحراف افزایش اعطای بورس های خاص که حتما مختص به دانشجویان توسعه پایدار است که البته سالهاست به آقازاده‌های توسعه‌ای! و مخصوصا از طرف انگلستان اعطا می‌شود و از طرف دیگر احتمالا پس از ورود مدیر از خارج این بار نوبت تامین معلمان واجدالشرایط برای ترویج توسعه پایدار می‌باشد!
با کمی دقت و تاکید به کلیدواژه "توسعه پایدار" کلید برخی قفل‌ها و اتاق‌های مخفی این سند رونمایی می‌شود. وقتی دولت تدبیر و اعتدال از فرصت بزرگ گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات متقابل جهانی نام می‌برد که عینا در بند 15 این سند مشهود است و یا از همکاری جهانی برد-برد و توسعه جهانی دم می‌زند که عینا در بند 18 این سند مکتوب است ، به نظر می‌رسد که این سند نه تنها یک بیانیه خشک و خالی نیست بلکه یک مانیفیست اجرایی پنهان برای دولت تدبیر و امید می‌باشد.